Tabi biz olayı bu kadar basite indirgemeden işlemeliyiz ancak bu uzun "bir yol hikayesi"..
Trabzon’un demiryoluna baÄŸlanması için Sultan Abdülhamit döneminde (7 Temmuz 1880 çalışmalar baÅŸlatılmış, Trabzon’dan Erzurum’a kadar olan ÅŸose yolun düzeltilerek DoÄŸu Beyazıt’a kadar uzatılması, bu yol üzerinde kara ve demiryolu geçirilmesi tasarlanmıştır.

Ulu Önder Atatürk’ün 15 Eylül 1924 tarihinde Trabzon’u ziyaretinde ifade etmiÅŸ olduÄŸu; ”Bu feyyaz, ahalisi zeki, müteÅŸebbisi çalışkan olan Trabzon’umuzu az zamanda dâhili ÅŸimendiferle rapt olunmuÅŸ, güzel rıhtım ve limanla teçhiz edilmiÅŸ görmek nuhbe-i malimdir” diyerek Trabzon için demiryolunun ne kadar çok önemli olduÄŸunu beyan etmiÅŸ, 1937’de yapımı talimatını vermiÅŸtir.
Dönem ülkenin dört bir yanının demir aÄŸla örüldüÄŸü dönemdir ve Ulu Önder'in ömrü yetse en kısa zamanda gerçekleÅŸtireceÄŸi bir projeydi.
Açık konuÅŸmak gerekirse yapılmasına en çok o dönemde yaklaşıldığını düÅŸünüyorum.
Uzun bir süre gündemden düÅŸen hikâye 1983'te tekrar gündeme geldi.
Demiryolları, Limanlar, Hava meydanları Ä°nÅŸaatı (DLH) Genel MüdürlüÄŸü, Erzincan'ın Trabzon'a, GümüÅŸhane ve Tirebolu üzerinden konvansiyonel demiryolu ile baÄŸlanması için 1983'te Ä°stanbul Teknik Üniversitesine proje çalışması yaptırdı. HurÅŸit Çayı'nı takip eden bir demiryolu öngören bu proje ile hızlı tren iÅŸletmeciliÄŸi yapılamayacağını öngören TCDD Genel MüdürlüÄŸü, Erzincan'ı Trabzon'a konvansiyonel demiryolu yerine, geliÅŸ-gidiÅŸ hızlı tren hattıyla baÄŸlamayı öngördü. Bunun üzerine Karadeniz Teknik Üniversitesi ile “Trabzon-Erzincan Hızlı Tren Projesine iliÅŸkin güzergâh çalışması yapan TCDD Genel MüdürlüÄŸü, proje için Erzincan-Bayburt-Çaykara-Of-Trabzon rotasının daha uygun olduÄŸu görüÅŸüne vardı.
Ancak o dönemde de sıkça ısınan seçim meydanlarında siyasete malzeme olmaktan öteye gidemedi bu çalışmalar.
5 Ekim 2010 tarihinde Trabzon’u ziyaret eden dönemin CumhurbaÅŸkanı Abdullah Gül “Trabzon’a demiryolu Türkiye’nin ihtiyacıdır.” söylemi konunun öneminin çok açık bir göstergesidir.
2015 yılında dönemin BaÅŸbakanı
Ahmet DavutoÄŸlu’nun Trabzon mitinginde yapılacak demiryolunun güzergâhını bile açıkladı.
Ak Parti Trabzon 1. Sıra Milletvekili Adayı Süleyman Soylu da yaptığı açıklamada demiryolunun güzergâhının belirlendiÄŸi belirterek ” Hızlı tren ÅŸuanda Sivas’a ulaÅŸmış durumda. Trabzon’a gelecek olan demiryolu buradan baÅŸlayacak. Demiryolu güzergâhı Sivas’tan Erzincan’a, Erzincan üzerinden Kelkit’e ve buradan Trabzon’a olacak. Trabzon’dan da Giresun, Ordu ve Samsun’a ulaÅŸacak. ” ifadelerini kullandı.
Zaman geçti ve beklenen müjde, bir kez daha AK Parti Trabzon Ä°l BaÅŸkanı Haydar Revi'den geldi.
Revi sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda Trabzon-Erzincan demiryolu haritasına yer vererek, ‘’UlaÅŸtırma Bakanlığı Devlet Demiryolları Genel MüdürlüÄŸü Erzincan-Trabzon Demiryolu Etüd ve uygulama projesinin ihalesinin 14 Mayıs 2018 tarihinde yapılacağını bildirdi.
Ve..2019 Yılında hepimizin malumu Trabzon’da billboardlar Tren, Ray ve müjde resimleriyle süslendi.
İhale bile yapılacaktı.
Ama maalesef 2005 yılında baÅŸlayıp 2010 yılında biten Yaprak Dökümü dizisinde final sahnesinde, dizinin baÅŸrol oyuncusunun Trabzon’a 3 bilet diyerek Gardan bilet almasından öteye bir gerçeklik yok ortada.
Hatta dizi yapımcıları talebin D.D.Y.Ä° MüdürlüÄŸünden geldiÄŸini, tren yolunun yapılacağını ve halkın bilinçlenmesi adına Romanda olmayan eklemeyi final sahnesine yaptıklarını söylediler.
Oysa Tren, Yol, Güzergâh konusunda her Trabzonlu uzmanlaÅŸmıştı..!
Hatta
Giresun, Trabzon, Rize, GümüÅŸhane ile Ordu esnaf ve sanatkârları odaları birlikleri, Samsun ile Sarp arasında demir yolunun bölgeye kazandırılmasını istedi.
BeÅŸ ilin birlik baÅŸkanlarınca yapılan ortak yazılı açıklamada, Karadeniz'in kurtuluÅŸunun tren yolu hatlarına baÄŸlı olduÄŸu belirtildi.
Okadar hâkimdik ki bölge halkı olarak yeni yeni güzergâhlar çizdik, lobi faaliyetleri yürüttük. Küstük, kavga ettik, siyaseti tren yolu üzerinden dizayn ettik, terbiye ettik..
Ne getireceğini, ne katkısı olacağını, ne taşıyacağını pek konuşmadık ama.
Güzergâh tartışmalarını da bilimsel yapmadık.
Yolu Trabzon’a kadar uzatmak isteyen T. C. Devlet Demir Yolları, projenin ilk ayağı olan güzergâh belirleme ihalesini 2009’da yaptı. Erzincan-Trabzon demiryolunun güzergâh belirleme ihalesini alan Yüksel Domaniç ÅŸirketi, o tarihten bu yana araÅŸtırıyor bu iÅŸi.
Güzergâh üzerindeki illerde bu amaçla birçok platform kuruldu.
Her vilayet güzergâhın kendine göre belirlenmesini isteyince iÅŸler karıştı. Dört vilayet birbirine düÅŸtü.
Rizeliler ve Bayburtlular; yolun Bayburt ve Çaykara üzerinden Of’a, oradan Trabzon’a gitmesini istiyor, GümüÅŸhaneliler ve Giresunlular ise “Bu yol daha ekonomik. Erzincan ve GümüÅŸhane üzerinden Tirebolu’ya insin, oradan Trabzon’a geçsin” diyor.
Ä°ÅŸler her geçen gün sarpa sarıyor.
Erzincan-Trabzon Hızlı Tren Projesi kapsamında, Bayburt-Çaykara arasındaki DoÄŸu Karadeniz DaÄŸları'nın 35 kilometre uzunluÄŸunda bir tünelle geçilmesi amaçlanıyor.
Maçka üzerinden gelirse de durum farksız olacak.
Bu güzergâhta halı hazırda saÄŸlıklı ve bitti diyebileceÄŸimiz bir kara yolumuz yok.
Tepkiler artınca iş hızlı tren vaadine kayıyor, beklediğinize değecek deniyor.
Ortada ne arge, ne de maliyet hesabı var.
Samsun Sarp hattı neden düÅŸünülmüyor, atıl vaziyette karayolunun birçok yerde kullanılabileceÄŸi neden göz ardı ediliyor, Erzincan hattı birkaç maden firmasının ısrarı ve lobi çalışmasıyla mı gündemde kalıyor, ısrarla isteniyor..
Bu soruların da hâlihazırda cevabı yok.
Ancak
GloballeÅŸen dünya ticareti Avrupa’yı Asya’ya yakınlaÅŸtırmış, doÄŸunun zenginlikleri batıya akmaya baÅŸlamıştır. DoÄŸu-Batı yük hareketlerinde ve özellikle Ä°ran transit ticareti için Trabzon demir yolu kritik bir noktada olup Avrupa, Orta Asya, Rusya ticaretinde önemli bir noktada bulunmaktadır.
Burada mevcut Limanında bu anlamda önemini ve Tren yolu noktasında deÄŸerini not etmek gerekir.
Basra körfezinde bulunan Bender-i Abbas ve Bender-i Humeyni yoluyla Avrupa yükleri Ä°ran’a 35-40 günde ulaşırken, Trabzon yoluyla 15 günde ulaÅŸabilir.
Türkiye; Hindistan, Ä°ran ve Rusya’nın oluÅŸturduÄŸu NORSTRAC (Kuzey-Güney) nakliye koridorunda yer alır ise, Trabzon transit ticarette önemli bir yer bulacaktır. Ayrıca, AB destekli bir alternatif koridor olan Avrupa, Kafkaslar ve Asya nakliye koridoru TRECECA koridorunda yer alması dolayısıyla Trabzon NORSTRAC ve TRACECA ‘nın kesiÅŸim merkezinde bulunmakta, Avrupa’yı Asya’ya baÄŸlayan önemli bir ticaret kapısı konumundadır. Trabzon’un bu önemi dikkate alındığında, yapılacak demiryolu yatırım maliyeti mevzubahis bile edilmemeli.
Ä°pek yolunun tekrar iÅŸlerlik kazanması adına Çin merkezli hareketlenmenin de kaçırılmaması için artık siyaset malzemesi, seçim vaadi olmaktan öteye geçmesi gereken bir konudur, yatırımdır tren yolu.
Sosyolojik, psikolojik olarak da etkileri olacaktır.
Kullanılan koridor boyunca yatırımları tetikleyeceÄŸi, sanayileÅŸmeyi teÅŸvik edeceÄŸi gerçeÄŸi göz önünde bulundurularak, bilim ve sanayi kuruluÅŸlarının ortak kararıyla güzergâh yeniden tartışılmalıdır.
Sanayi imkânları, nüfus potansiyeli, yol imkânları noktasında bizim tavsiyemiz Samsun Sarp hattı yönündedir.
Kara tren gecikir ancak belki hiç gelmez deÄŸil bir gün mutlaka gelir türküsü söyleyerek bekliyoruz..
Davut ÇakıroÄŸlu